Hệ tiêu hóa cấu tạo gồm 2 phần :

-         Phần đường ống tiêu hóa từ miệng tới  thưc quan da dày , ruôt non và ruôtgià hay đai tràng

-         Phân các tuyên tiêu hóa

Vây đai tràng là đoan ống cuối chứa các sản phẩm đã tiêu hóa đã tiêu hóa nôt và tống chât bã thải ra ngoài . Ruột già gôm các phần manh tràng đai tràng lên,đại tràng ngang và đai tràng xuông.Đai tràng xích ma và trực tràng.

Tiêu hóa ta có thể hiêu ;gôm quá trình tiêu là biên thức ăn thành các chât băm nhỏ, nhào trôn vớ i dịch tiêu hóa( do các tuyến tiêu hóa tiêt ra ) trong dich tiêu hóa có men tiêu hóa. Hóa là nhờ  các men biến thứ c ăn từ ngoài vào thành các sả n phâm của con người. thí dụ  : ăn thịt gà và có thể thành thịt người ….

Tiêu hóa ở đại tràng không lớn chỉ tiêu hóa nốt phần thức ăn chưa tiêu,hấp thụ lại muối,nước,vitamin và cô đặc bã thành phân để tống ra ngoài.Khi phân nằm lâu trong ruột,ruột sẽ hấp thu nước tăng và phân khô ,táo

Ruột già bài tiết chất dịch nhầy hơi chua ( kiềm,bazo)để trơn phân cho dễ đại tiện.Nước trong phân dưới 75% sẽ sinh táo.

Đại tràng có khả năng hấp thu các amin như histamin,tyramin do vi khuẩn tạo ra từ các amin do vậy khi người bệnh khó nuốt có thể đưa thức ăn lỏng vào đại tràng hay thuốc đặt vào hậu môn.

Viêm đại tràng gồm nhiều bệnh ở đại tràng do vậy triệu chứng gần giống nhau nhưng cách chữa lại khác nhau nên lời đầu tiên xin bệnh nhân đừng tự mua thuốc để chữa ( tỷ lệ viêm đại tràng khoảng 20% , nữ bị nhiều hơn nam 3 lần) .

Phân loại hay nguyên nhân viêm đại tràng là:

-         Viêm đại trang co thắt

-         Viêm đại tràng giác mạc

-         Viêm đại tràng mãn tính

-         Viêm đại tràng do dùng thuốc kháng sinh

-         Viêm đại tràng do ký sinh trùng và nhiễm khuẩn

-         Viêm đại tràng do nhiễm độc,nấm

-         Hội chứng ruột kích thích

-         Ung thư đại tràng…

Biểu hiện : viêm đại trang do dùng kháng sinh

  Có thể sau 12 đến 72 giờ uống kháng sinh như colistin,neomycine,cycline …thấy đầy bụng phân nhão,móp đại tiện màu phân xanh nhầy nhiều dính và có mùi.

  Uống nhiều,uống lâu kháng sinh làm viêm niêm mạc đại trang phân có thể có máu,soi đại tràng có thể thấy ổ loét.

Viêm đại tràng co thắt – viêm đại tràng kích thích hoặc viêm đại tràng mãn tính hay gặp ở người cao tuổi đo triệu chứng phong phú nên tập hợp lại thành hội chứng viêm đại tràng co thắt

Biểu hiện:Đau bụng,đau lúc đói hoặc đau sau ăn ,ăn thức ăn quá nóng ,quá cay hay quá lạnh.

Vị trí đau  : dưới rốn,quanh rốn , đau quặn từng cơn đầy bụng và hay đại tiện . Cũng có thể ợ hơi chậm tiêu nên cũng dễ nhầm viêm loét dạ dầy ,đau móp đại tiện.Đại tiện phân lỏng nát ,sau đại tiện đau bụng giảm cũng có khi 1 đến 2 giờ sau lại đau lại.Triệu chứng đó kéo dài nhiều ngày.

Viên đại tràng co thắt bị ảnh hưởng lớn bởi hoạt động của vỏ não suy giảm hoạt động của não như người bị trầm cảm, người suy nhược thần kinh do áp lực cuộc sống.Nên các triệu chứng rối loạn co bóp của đại tràng dễ xuất hiện khi vỏ não bị căng thẳng,mệt mỏi.Nên khi phòng và chữa cần chú ý đến yếu tố tâm lý.

Viêm đại tràng nói chung ,viêm đại tràng co thắt nói riêng ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống.Việc điều trị phải toàn diện không chỉ dùng thuốc mà cần điều chỉnh chế độ ăn uống,thói quen sinh hoạt và tập thể dục vùng bụng,lưng.

Viêm đại tràng mãn tính có thể có nguyên nhân có thể không tìm được nguyên nhân , không do nhiễm trùng có thể do điều trị bằng tia xạ

-         Do suy dinh dưỡng ,bệnh crolm.

Viêm đại tràng có nguyên nhân hay không có nguyên nhân khác với rối loạn co thắt ở chỗ niêm mạc đại tràng bị tổn thương sẽ  ảnh hưởng tới tiêu hóa và hấp thu tại đại tràng . Cho nên việc điều trị căn cứ vào nguyên nhân gây ra viêm để dùng thuốc

-         Viêm do Amibe : phân thường có chất nhầy như nước (cấy phân không thấy ký sinh trùng Amibe)

Có thể dùng : metronidazole,ladogunolon hoặc Emeline . tùy thể nhẹ hay nặng.

-         Viêm do lao dùng phối hợp thuốc kháng lao như isoiazid + trifamicin + pyrazinamid,Ethombutol.

-         Viêm đại tràng màng giả thường do vi khuẩn doffocile thường trú ở ruột.Khi dùng kháng sinh làm loạn khuẩn ruột .Triệu chứng đau quặn mót dặn , mất nhiều nước gây gầy sút.Phân có nhầy và máu có thể kèm đau lưng,đau khớp.

Điều trị dùng thuốc chống và chảy như sulfasclefine

Do crohn bệnh hiếm gặp ,bệnh gây tổn thương cả ruột non và già có thể gây xơ hóa làm dính hẹp ruột,tắc ruột áp xe,rò hậu môn khi đó phải chữa bằng phẫu thuật, bênh crohn rất dễ nhầm với viêm ruột thừa viêm đâu hố chậu.Tóm lại điều trị bệnh đại tràng cần tìm nguyên nhân hiệu quả mới cao

Đông y xếp chứng viêm đại tràng thuộc bệnh của tỳ,vị .

  Tỳ có phần âm và phần dương.

   Dương khí tỳ kém gây đầy bụng ,sôi bụng , đại tiện lỏng ngày nhiều lần ,rêu lưỡi trắng,lưỡi bệu

Nguyên nhân do quá căng thẳng trong lối sống , do áp lực công việc cũng có thể rối loạn tỳ vị ( lo nghĩ hại tỳ quá) thường có kèm triệu chứng đau đầu ,mệt mỏi , ăn ngủ kém,dễ bực tức cáu gắt , đau bụng móp dặn phân lúc đầu táo sau nat,ngày đại tiện từ 3 đến 5 lần.

Đại tràng có tương quan với phế nên những người bị bệnh ở mũi xoang,hầu họng kéo dài dễ kèm theo triệu chứng bệnh ở đại tràng.

Thận là cơ quan chủ nhị tiện ỉa và đái nên rối loạn đại tràng cũng như tây y liên quan đến thận.Do vậy để điều trị bênh đại tràng cần tìm nguyên nhân.Thí dụ :Dùng các vị thuốc tác động vào tỳ,vị như:Sâm,truật,bạch linh…vv

Có thể tác động vào phế như:tâm du ,cách du ,cát cánh ,tiền hồ.có thể tác động vào thận như:phá cồ chỉ,ngũ vị,nhục đậu.Để hành khí,giáng khí không thể thiếu hậu phác đẻ chống vaflong cầm binh lang,tô mộc.